Lauwersmeerdijk en omgeving worden aangepakt

Lauwersmeerdijk en omgeving worden aangepakt

De aan de buitenzijde afgekeurde Lauwersmeerdijk wordt de komende jaren aangepakt. Waterschap Noorderzijlvest wil in samenwerking met Rijk en provincie de dijk op de schop nemen. Geraamde kosten: 97 miljoen euro. Geschreven door Martijn Folkers Verslaggever

‘Deze dijk is vijftig jaar geleden aangelegd. De dijk is getoetst en afgekeurd. Daarom willen we de dijk versterken’, zegt projectleider Ate Wijnstra van waterschap Noorderzijlvest.

Vakantie huis te huur in Friesland aan de Waddendijk bij Moddergat.

Het waterschap houdt het niet bij een dijkversterking an sich, maar probeert er allerlei ontwikkelingen omheen te creëren om het Lauwersmeergebied toekomstbestendig te maken.

Natuurlijke overgang van dijk naar zee

‘Wat voor ons heel belangrijk is, is dat we grenzen aan werelderfgoed Waddenzee’, vervolgt Wijnstra. ‘We willen een veel natuurlijker overgang creëren van dijk naar zee. Verder ligt achter de dijk ruimte om de vissen beter de dijk te laten passeren.’

Ook wordt er gewerkt aan een tweede aanrijroute richting de haven. ‘Gemeente en ondernemers hebben nadrukkelijk aangegeven dat ze een extra ontsluiting naar de haven willen realiseren.’

Rijk betaalt leeuwendeel

Voor de dijkversterking wordt 75 miljoen euro uitgetrokken. Daarvan betaalt het Rijk via het Hoogwaterbeschermingsprogramma ruim 67,5 miljoen euro en legt Noorderzijlvest zelf nog zo’n 7,5 miljoen op tafel.

Naast de dijkversterking wordt er vijf miljoen uitgetrokken voor het creëren van de natuurlijke overgang, veertien miljoen voor een zoet-zoutovergang en vismigratie, twee miljoen voor kwelderuitbreiding en één miljoen voor de tweede aanrijroute. Deze gelden worden op tafel gelegd door respectievelijk het Waddenfonds, het Rijk, de provincie Groningen en de gemeente Het Hogeland.

2024 opgeleverd

Wijnstra denkt dat na de besluitvormingsprocedure de schop in 2023 de grond in gaat. Naar verwachting is het hele project medio 2024 opgeleverd.

Bron: https://www.rtvnoord.nl/nieuws/217523/Lauwersmeerdijk-en-omgeving-worden-voor-bijna-honderd-miljoen-aangepakt

Lees ook:

Verhoogde dijk rond Lauwersmeer bijna klaar
‘Het was net alsof we een goede kameraad verloren toen de Lauwerszee dicht ging’
Kort geding over rietproef Lauwersmeer

Lauwersmeer na 50 jaar een van de mooiste natuurgebieden

Lauwersmeer na 50 jaar een van de mooiste natuurgebieden

Lauwersmeer ontstond vijftig jaar geleden op de plek van de Lauwerszee. Ondanks de komst van toeristen, boeren en militairen groeide het nieuwe meer uit tot een van de mooiste natuurgebieden in ons land.

Een schitterend getijdenlandschap van 9100 hectare in het waddengebied afsluiten met een dijk? „Dat zouden we nu nooit meer doen. Zo’n inpoldering is tegenwoordig ondenkbaar. De afsluiting van de Lauwerszee was natuurlijk een ecologische ramp. Het heeft een tijdlang flink gestonken door alle dode schelpen en wadpieren. Maar daarvoor is wel iets heel moois in de plaats gekomen.”

Jaap Kloosterhuis, boswachter van Staatsbosbeheer in het Nationaal Park Lauwersmeer, weet waar hij het over heeft. Van heinde en verre reizen natuurliefhebbers en rustzoekers naar het gebied, dat sinds enkele jaren ook het predicaat Dark Sky Park voert, aangezien hinderlijk licht ’s nachts vrijwel afwezig is. Ze komen voor de zeearend en de rietorchis. Maar vooral ook voor water, strand, rust en een visje in de haven.

Recreatie was niet het belangrijkste doel dat de inpolderaars meer dan een halve eeuw geleden voor ogen hadden. Het ging ze vooral om de veiligheid, een betere afwatering van Friesland, Groningen en de kop van Drenthe en de vergroting van het landbouwareaal. Bovendien was Defensie in het Noorden naarstig op zoek naar een groot oefenterrein.

Op de grens van Groningen en Friesland

Al in de zeventiende eeuw werd nagedacht over het afsluiten van de binnenzee op de grens van Friesland en Groningen die was genoemd naar de Lauwers, het riviertje dat beide provincies scheidt. De dijk kwam er niet. Ook niet toen waterstaatsingenieur Van Diggelen in 1849 een nieuw plan lanceerde. Hij wilde niet alleen de Lauwerszee, maar ook de Zuiderzee en een groot deel van het waddengebied droogleggen.

In de jaren dertig van de vorige eeuw kwam er een commissie die inpoldering van de duizend jaar oude zeetong moest onderzoeken. In 1934 presenteerde ingenieur Verhoeven een plan. Het was de tijd van de werkverschaffing. Verhoeven, die in Noord-Duitsland landaanwinningsprojecten van de Duitse overheid had bezocht, stelde een dijk voor van Ezumazijl naar Zoutkamp. De reacties waren lauw, het plan belandde in de la.

Na de watersnoodramp in Zeeland in 1953 en de Kerstvloed van 1954 veranderde het speelveld. Velen in Friesland en Groningen begrepen dat er iets moest gebeuren. De dijken langs de Lauwerszee waren in slechte conditie. Door een nieuwe dijk aan te leggen van 13 kilometer kon ruim 32 kilometer aan gebrekkige zeekering ongemoeid blijven en veranderen in een slaperdijk.

Bovendien was de economische toestand in Noordoost-Friesland niet florissant. Het inpolderingsproject moest zorgen voor nieuwe welvaart. Toen Den Haag draalde, vooral uit huiver voor de kosten van het megaproject, werden in Friesland 135.000 handtekeningen van voorstanders verzameld. Duizenden Friezen kwamen af op een protestbijeenkomst in Leeuwarden.

Meer lezen, ga dan naar de bron van dit verhaal: https://www.dvhn.nl/groningen/Hoe-het-Lauwersmeer-in-50-jaar-uitgroeide-tot-een-van-de-mooiste-natuurgebieden-van-Nederland-24398785.html

Werelderfgoedcentrum in Lauwersoog

Zo ziet het Werelderfgoedcentrum in Lauwersoog er straks uit

Het gebouw kenmerkt zich onder meer doordat er veel glas in is verwerkt. Het Werelderfgoedcentrum is ontworpen door de Deense architect Dorte Mandrup. Zij heeft veel ervaring met het bouwen van dit soort centra in onder meer Denemarken, Duitsland en Groenland.
Werelderfgoedcentrum-in-Lauwersoog

Zeehondencentrum

Het Werelderfgoedcentrum in Lauweersoog kost ruim 29 miljoen euro. Het centrum biedt straks onderdak aan het Zeehondencentrum dat nu nog in Pieterburen staat. Ook komt er een hotel met vijftig kamers, een café en een restaurant.

In het centrum is ruimte voor wetenschappers die Waddengebied onderzoeken. Bovenop het gebouw is een panorama-dek met uitzicht op het Werelderfgoed Waddenzee.

150.000 bezoekers

Ook het havenkantoor en de KNRM krijgen een plek in het nieuwe centrum. Vanuit de zogeheten ‘waddenhal’ vertrekken straks expedities en excursies.
Het Werelderfgoedcentrum Waddenzee gaat naar verwachting open in juni 2020. Er wordt gemikt op 150.000 bezoekers per jaar.

Bron: https://www.rtvnoord.nl/nieuws/192608/Zo-ziet-het-Werelderfgoedcentrum-in-Lauwersoog-er-straks-uit

Werelderfgoedcentrum in Lauwersoog

In Lauwersoog moet een Werelderfgoedcentrum verrijzen met daarbij onder meer een hotel en een natuurschool. De bedoeling is dat ook het zeehondencentrum Pieterburen er een plek krijgt. De camping en verschillende andere ondernemers zijn ook betrokken bij de plannen.

Miljoen bezoekers

De Waddenzee is sinds 2011 Werelderfgoed. Met de bouw van het centrum kan die status worden vermarkt. De initiatiefnemers houden rekening met meer dan een miljoen bezoekers per jaar.

Met het geld van de provincie is de bouw weliswaar een flinke stap dichterbij, maar de financiering is nog niet helemaal rond. ‘Er is nog een gat van 9,6 miljoen euro’, zegt gedeputeerde Henk Staghouwer (ChristenUnie).

Waddenfonds

Het Waddenfonds wordt gevraagd om die resterende miljoenen voor haar rekening te nemen. Staghouwer is zelf notabene voorzitter van het Waddenfonds. Toch is het volgens hem nog niet rond.

‘Het Waddenfonds is van Groningen, Friesland en Noord-Holland samen’, zegt hij. ‘Het klinkt dus heel makkelijk, maar dat is geen gelopen race. Toch zijn de plannen wel ongelooflijk goed. Dus die kunnen ook goed ingediend worden. En er is Friesland en Noord-Holland wel steun voor het plan. Maar dat wil niet zeggen dat het al rond is.’

Bron: https://www.rtvnoord.nl/nieuws/189957/Werelderfgoedcentrum-in-Lauwersoog-is-een-grote-stap-dichterbij

 

Rietproef Lauwersmeer wordt jaar uitgesteld

Rietproef Lauwersmeer.
De provincies Groningen en Friesland hebben donderdag besloten de zogeheten rietproef in het Lauwersmeergebied met een jaar uit te stellen. Volgens beide provincies is het te kort dag om het eerste deel van de proef betrouwbaar uit te voeren. De proef wordt nu gehouden in 2019 en 2020.

Tijdens de proef wordt het waterpeil met veertig centimeter verhoogd, waardoor riet harder gaat groeien. Beide provincies hopen daarmee te voldoen aan de natuurrichtlijnen die zijn opgelegd door Den Haag en Brussel.

Lang verzet
Inwoners, recreatie-ondernemers en boeren in het gebied hebben zich lang tegen de proef verzet. Ze vreesden onder meer voor wateroverlast, maar vingen uiteindelijk bot bij de rechter en de Raad van State. Tegen de proef loopt nog wel een zogeheten bodemprocedure, waarvan de uitspraak eind dit jaar wordt verwacht.

Gemaal verhoogd
In twee periodes van zes weken wordt de proef gehouden: van half februari tot 1 april. In die zes weken wordt het waterpeil tussen gemaal De Waterwolf bij Electra en de Cleveringsluizen bij Lauwersoog met veertig centimeter verhoogd. De verwachting is dat daardoor struiken en ander opschot afsterven en het riet de kans krijgt te groeien. Daarvan moeten uiteindelijk de vogels in het Lauwersmeergebied profiteren.
Bron: https://www.rtvnoord.nl/nieuws/190680/Rietproef-Lauwersmeer-wordt-jaar-uitgesteld

Lauwersoog vaargeul Westgat wordt uitgebaggerd

Na ruim vier jaar is er eindelijk duidelijkheid: de ondiepe vaargeul naar Lauwersoog wordt in het voorjaar van 2018 uitgebaggerd. Minister Schultz (VVD) neemt de vergunningen én het monitoren van de zeebodem van het dichtslibbende Westgat voor haar rekening.

Dat zei Schultz (infrastructuur) vrijdag in een algemeen overleg. Rijkswaterstaat gaat de zeebodem in de gaten houden om te zien welke gevolgen de baggerwerkzaamheden hebben. Lauwersoog betaalt de baggerkosten uit eigen zak. Omdat het Rijk niet voor het baggeren wilde betalen besloten ondernemers uit Lauwersoog de 315.000 euro voor eigen rekening te nemen.

‘Tien stappen heen, elf terug’

,,We zijn ongelooflijk blij dat dit het resultaat is’’, zegt Henk Staghouwer van Gedeputeerde Staten. ,,Het is het resultaat van heel hard werken. Soms tien stappen vooruit en elf stappen terug.’’ Staghouwer: ,,Dat er gebaggerd wordt betekent veel voor de haven van Lauwersoog. De Urker Vissers komen terug, er komt meer werkgelegenheid, meer energie.’’

De gedeputeerde verwacht dat het Westgat in het voorjaar van 2018 op diepte wordt gebracht. De vergunningen worden nu in orde gemaakt. Staghouwer weet dat baggeren voor de zomer niet gaat lukken. Ook in het najaar wordt niet gebaggerd. ,,Dan is er door stormen veel zandverplaatsing. Er moet worden voorkomen dat het Westgat door een flinke storm binnen de kortste keren weer vol ligt met zand. We willen dat het effect zo groot mogelijk is.’’

Visserijvertegenwoordiger Betto Bolt is ondanks het goede nieuws, toch teleurgesteld. Een jaar op vergunningen wachten is in zijn optiek veel te lang. ,,Er moet nú gebaggerd worden. Dit voorjaar al. We zijn hier al ruim vier jaar mee bezig, dat gat moet op diepte.

Haven Lauwersoog onbereikbaar is voor een groot deel van de vissersvloot.
Haven Lauwersoog onbereikbaar is voor een groot deel van de vissersvloot.

Poort naar Lauwersoog

Het Westgat – de vaargeul tussen Ameland en Schiermonnikoog – slibt dicht. De poort naar Lauwersoog is te ondiep, waardoor de haven onbereikbaar is voor een groot deel van de vissersvloot. Gevolg: een economische teloorgang in Lauwersoog.

Uit onderzoek van Werkgroep Westgat Lauwersoog blijkt dat het vissersdorp – als het Westgat niet zou worden uitgebaggerd – een bedrag van 30 miljoen euro misloopt. Daarnaast heeft een ondiep Westgat niet alleen economische gevolgen. Meerdere schepen liepen afgelopen jaren vast in het Westgat. ,,Het is het inmiddels onverantwoord om door het zeegat te varen.’’ zei visserijvertegenwoordiger Betto Bolt eerder in deze krant.

‘Geen nationale prioriteit’

Melanie Schultz van Haegen weigerde eerder de portemonnee te trekken voor een pilot die moet uitwijzen of baggeren helpt. De geraamde kosten van de baggerklus – 1,75 miljoen – waren voor de minister te hoog. De Staat kwam op een veel hoger bedrag uit voor de baggerklus dan de ondernemers. Het was namelijk onduidelijk hoe lang het gat na het baggeren op diepte zou blijven. De kans was te groot dat hele bedrag door het putje werd gespoeld, als het gat na een korte tijd alweer vol zou lopen.

Schultz zei tijdens het algemeen overleg van vrijdag: ,,Verdieping van de vaargeul in dit dynamische systeem is ingewikkeld, omdat die steeds weer dichtslibt. Het heeft geen nationale prioriteit.’’

Zanddrempel

Er ligt nu een zanddrempel van 4,70 meter beneden Normaal Amsterdams Peil. De streefdiepte van de vaarweg is

5 meter. Om tot die diepte te komen moet er tot 6 meter diepte gegraven worden. Schepen moeten nu soms wachten tot hoogwater voordat ze de haven van Lauwersoog kunnen bereiken. Andersom kunnen sommige de haven niet uit vanwege de ondiepte. Om de geul op diepte te brengen moet er 250.000 kubieke meter zand worden gebaggerd.

Het is de bedoeling dat de partijen achter de Exploitatiemaatschappij Haven Lauwersoog (EHL), de gemeenten De Marne en Dongeradeel en de Visafslag Lauwersoog, met elkaar 315.000 euro ophoesten voor de baggerklus. De Marne wil hiervoor garant staan.

Bron http://www.dvhn.nl/groningen/Minister-geeft-groen-licht-voor-baggeren-Westgat-21982157.html

Lauwersoog krijgt uitkijkpunt

Bij de Groninger entree van Lauwersoog verrijst deze zomer een uitkijkpunt. Ontwerpers Lambert Kamps en Ben van der Meer hebben zich daarvoor laten inspireren door de Friese dijk ten westen van het dorp.

De groene, hoge dijk achter de sluizen heeft in de ogen van de kunstenaars een ‘bijna monumentaal waterbouwkundige schoonheid’. De Groningse dijk valt veel minder op, de N361 over de dijk loopt bijna naadloos over van dijk in dorp.

De twee ontwerpers willen de dijk daarom bij het dorp afsnijden en een uitkijkpunt aanbrengen op het punt waar de dijk ophoudt. Vanaf de andere kant, vanuit de Jachthaven, is de dijk straks met een elegante trap toegankelijk.

Na dit uitkijkpunt creëert het ontwerpersduo midden in Lauwersoog een tweede uitkijkpunt: op de kruising van water en land, naast de sluis die de Waddezee en het Lauwermeer met elkaar verbindt.

Impressie van het nieuwe uitkijkpunt bij Lauwersoog
Impressie van het nieuwe uitkijkpunt bij Lauwersoog

Nationaal park Lauwersmeer

Een prachtige fietstocht rond het Lauwersmeer; Lauwersoog, het fietspad aan de Oostkant, vogels kijken bij het Jaap Deengat, koffie aan de haven in Zoutkamp, dan westwaarts en na ongeveer 2 kilometer naar het Noorden, het groene fietspad naar Dokkumer Nieuwe zijlen, dwars door een woest natuurgebied vol Schotse hooglanders, genieten van het oude sluizencomplex in Dokkumer nieuwe zijlen en via Ezumazijl terug al dan niet via Oostmahorn. Onderweg veel Friese paarden, roofvogels (Buizerd, kiekendief en slechtvalk), naast talloze ganzen in alle soorten en maten. Je bent vier uur onderweg, maar dan heb je ook wat.

John Coenders

De aak van Moddergat, is weer terug bij de eigenaar.

MODDERGAT – De aak van Moddergat, is weer terug bij de eigenaar. Lauwersoog Water Events heeft twee jaar met de replica van dit vissersschip uit de 19e eeuw gevaren. Nu blijkt dat het schip niet goed past in het concept van Lauwersoog Water Events. Het bestuur van de aak, Stichting It Fiskersskip, heeft in overleg met Jelle Bos van Lauwersoog Water Events besloten dat de WL 19 op een andere wijze geëxploiteerd gaat worden. Het stichtingsbestuur draagt de verantwoordelijkheden voor de Aak over aan stichting Musea Noardeast Fryslân (Museum ’t Fiskershúske en Museum Dokkum). Deze stichting heeft een bescheiden vloot, oa. de LA Buma (reddingboot van Moddergat) en de Dokkumer trekschuit, waarin de Aak ook een plek krijgt.

De Aak van Moddergat

De WL19 is een platbodem vissersschip van het type aak, waarmee door oa. vissers uit Moddergat op het wad werd gevist. Het schip is in 1883, samen met de bemanning, vergaan in een heftige storm die we herinneren als de ramp van Moddergat. Op initiatief van museum ’t Fiskershúske in Moddergat is in de jaren 2003-2008 een replica gebouwd. Daarna is er met een enthousiaste groep vrijwilligers mee gevaren vanuit de thuishaven Lauwersoog. In 2014 en 2015 lag de Aak in de museumhaven van Lauwersoog Water Events en konden gasten aan boord stappen voor een rondvaart over het Lauwersmeer. Het schip ligt nu in de winterhaven in Dokkum, bij de Helling in het Grootdiep. Groot onderhoud is gepland. Alle zeilen worden bijgezet door een groep enthousiaste vrijwilligers. Ook worden de mogelijkheden onderzocht om het schip onder te brengen bij een partij die ervaring heeft in het exploiteren van historische schepen.

 

Bron: http://www.rtvnof.nl/wl19-aak-moddergat-verandert-koers/